تقویم مذهبی از مهم ترین ابعاد یک جامعه دینی است.شکی نیست که هر جامعه معنویت گرا در راستای تعالی بخشی به هویت ایمانی متدینین، نوعی یادآوری و بازپروی متون و شخصیت های دینی را در قالب مناسبت های مختلف نهادینه می کند. در تقویم مذهبی شیعه امامیه مناسبت های ایمانی بر حول محور متن دینی(قران) ، پیامبر خاتم و هم چنین اهل بیت ان حضرت استوار است.از حیث زمانی برخی از این مناسبت ها گستره زمانی محدودی دارند(مثلایک روز) و گاه حتی یک ماه را در برمی گیرند(مانند محرم). نوع عیش جامعه ایمانی هم با لحاظ این مناسبت ها ولو موقتا رنگ و بوی مذهبی تری می گیرد. به طور مثال نوع زندگی و کیفیات رفتاری مردم در دو ماه محرم و صفر با بقیه ایام سال متفاوت است.هم چنین در حکومت اسلامی عید جمعه نقش مهمی در پازل اداری مملکت از حیث زمان بندی و تعطیلات ایفا می نماید.

نکته مهم در اینجا عکس العمل جامعه ایمانی در پاسداشت تقویم مذهبی در مواجهه با آیین های باستانی است. لایه مذهبی و لایه باستانی درکشور ما اگرچه در مقابل لایه غربی تازه وارد موضع مشترک اتخاذ کرده و در یک سنگر قرار می گیرند اما فارغ از این اشتراک گاه با هم (ولو در ظاهر) در موضع اصطکاک بوده ومتعارض به نظر می رسند. این اصطکاک زمانی به اوج می رسد که هرکدام از حیث هیجانی متفاوت باشد به این معنا که بازخورد بیرونی یکی جشن و سرور بوده و پاسداشت دیگری مستلزم عدم اظهار به خنده و حتی برگزاری عزاداری باشد.

مهم ترین هنر در این میان مدیریت مقتضیات منطقی(ونه خرافی) هر دو لایه تا حد امکان و جهت دهی انها به سوی قرب معنوی است. در این راهکار لزوما لایه باستانی حذف نمی شود بلکه با فرهنگ سازی و کار بلند مدت قرین با لایه مذهبی و یا هضم در ان خواهد شد به طوریکه مصادیق منافی با دیانت به حداقل و بلکه صفر خواهد رسید.حال این مدیریت و چالش های ان را اجمالا در مورد هم زمانی ایام فاطمیه با عید باستانی نوروز مصداق یابی و تطبیق می نماییم:

تا بحال از مذمت یهود کم نشنیده ایم و خوانده ایم در قرآن که شدیدترین دشمنی ها را دارند نسبت به مومنین( ان اشد الناس عداوه للذین آمنوا الیهود) اما گاه در همین جماعت عدوّ ، موارد نادری از انصاف و دلدادگی به حق و حقیقت،آنهم تا مرز شهادت یافت می شود که مصداق بارز خوش فرجامی است و اِندِ عاقبت بخیری.از آنجا که درتاریخ جنگ تحمیلی خودمان هم از شهدای اقلیت های دینی بحث و گفتگو می شود بد نیست شهدای صدر اسلام را از این منظر، رصدی بنماییم.

کسانی که درباره زندگی حضرت زهرا(س)، مطالعه دارند و به مناسبت بحث فدک ، اموال و موقوفات بانوی اسلام را شماره کرده اند نام یک یهودی به نام مخیرق برایشان غریب نیست.

مخیرق کلیمی بود، صاحب مال و تنومند،در دل هم علاقه مند به دیانت و پیامبر خاتم و نشانه داده شده در عهد عتیق و البته مبغوض اربابان کنیسه ها. مخیرق صاحب هفت مزرعه و باغ حاصل خیز بود که به باغهای هفت گانه( بساتین سبعه) شهرت داشتند.تاریخ نام این باغ ها را که در منطقه ای خوش آب و هوا در مدینه به نام (عوالی) قرار داشت این گونه ضبط کرده است:اعراف،اعواف،صافیه،دلال،برقه،حُسنی و مشربه ام ابراهیم

درست در روزی که جنگ احد شروع شد لباس رزم پوشید جهت یاری پیامبر.غافل از هم کیشان خود نبود و می خواست متهم به کاهلی نشوند. شنبه بود.نهیبشان زد که یاری کنید محمد را که هموست وعده داده شده تورات و موسای کلیم.اما برای این قوم بدسابقه و شهره در کاهلی بهانه ای بهتر از این جور نشد که بگویند یوم السبت است و روز تعطیل حتی از برای جهاد و شمشیر زدن برای نصرت حق.وبراستی که چه کشید موسی از دست اینان!!! مخیرق اما جواب داد که حکمت تعطیل کسب وکار در روز شنبه ، اشتغال به عبادت است وامروز یاری این پیامبر ، برترین عبادت محسوب می شود.

همان روز یعنی شنبه ، هفتم شوال خودش را به پیامبر اسلام رساندو ضمن اعلام یاری حضرت گفت : در صورتی که در این راه کشته شدم ، هفت باغ که در تملک من است به پیامبر بخشیدم تا به دست یهودیان نیفتد.وقت را از دست نداد و به معرکه احد وارد شد. شمشیر زدن، خستگی، زخم و آخر الامر شهادت قبل از ظهر.پیامبر در حق او فرمود:

اگر می خواهید کسی را ببینید که بدون خواندن رکعتی نماز به بهشت می رود به مخیرق بنگرید.

هم چنین فرمود:

از میان یهودیان مخیرق بهترین بود.

پیامبر چندین سال درآمد باغ های مخیرق را صرف نیازمندان بنی هاشم می نمود . در سال هفتم هجرت آنها را به پاره تنش بخشید. حضرت زهرا هم بعد از تملک این باغ ها به رسم پدر درآمدش را خرج بنی هاشم نمود.

عجب دنیای عجیبی دارد الفبای فاطمه.از الف تا یائش انسان را به گریه می اندازد .راستی تا به حال چند بار درباره الفبای زندگی حضرت زهرا فکر کرده ایم.اولین کلماتی که در قاموس انسانها باشنیدن حرفی به ذهنشان خطور می کند بسته به نوع زندگی ومحیط تفکراتشان متفاوت است.شیعه باشنیدن حرف فاء اولین کلمه ای که به یادش می افتد فاطمه است ودر مرحله بعد در معجم  عمر حضرت فاطمه حرف فاء به فدک تفسیر می شود.فدک سرزمینی است درحدود 150کیلومتری مدینه ودر نزدیکی قلعه های خیبر که در تاریخ به نماد مظلومیت شیعه تبدیل شده است